Ortak Basın Açıklaması: Özbek Mültecilerin Suriye’ye Geri İtilmeleri İddiaları üzerine

ÖZBEK MÜLTECİLERİN HAKLARI BAŞKA BAHARLARA MI KALACAK?

Son dönemde çok sayıda Özbek asıllı ailenin Türk yetkililerince Suriye’ye sınırdışı edildiği gözlemlenmektedir. Ailelerin içerisinde hamile kadınlar, küçük çocuklar da vardır. Bu vahim ve hukuksuz sınırdışı kararlarının mülteci hakları savunucularını olduğu kadar kamuoyunu da kaygılandırdığını düşünüyoruz.

Ocak ve Şubat aylarında farklı tarihlerde, Hatay’da sınır ihlali iddiasıyla gözetim altına alınan aileler bir süre Hatay Yabancılar Şube bünyesinde tutuldu. Ailelerin sınırışı işlemleri, uluslararası koruma talep edip etmedikleri hakkında bilgiler, hukuki yardım talep ettikleri sivil toplum kuruluşları ve avukatlar tarafından öğrenilmeye çalışılmış ancak bu süreçte ailelerin avukatlarla görüşmeleri ve etkin bir hukuk desteği almaları engellenmiştir. Yine bu süreçte hiçbir izahata gerek duyulmaksızın aileler Hatay Yabancılar Şubesi tarafından Gaziantep Emniyet Müdürlüğü Yabancılar Şubesi’ne teslim edilmiştir. Ardından bu ailelerin, avukatlarına önceden bilgi verilmeden ve alelacele Şanlıurfa üzerinden sınırdışı edildiği ve bu bölgenin ise IŞİD’in kontrolü  altında bulunduğu bilgisi edinilmiştir.

Bu hadise maalesef ki ilk kez yaşanan bir durum değildir. Daha önce Ağustos ayında aralarında Çeçenistan, Özbekistan ve başka ülkelerden 11 mülteci Adana Yabancılar Şube Müdürlüğü’nde gözetim altında tutulmaktayken, benzer şekilde ve hukuksuz yollarla Suriye’ye sınırdışı edilmişlerdi. Bu 11 kişiden üçünün IŞİD tarafından infaz edildiği belirtilirken, Türkiye’den hangi yollarla gönderildikleri, sığınma taleplerinin işleme alınıp alınmadığı ise öğrenilememiştir.

Hatay Yabancılar Şube ve Gaziantep Yabancılar Şube’de tutulmaktayken IŞİD’in kontrolündeki bölgeye gönderildiği iddia edilen Özbek asıllı 8 ailenin akıbetiyle ilgili halen bir bilgi edinilemedi. Son dönemde Özbek asıllı mültecilere yönelik ciddi artış gösteren ve sistemli sınırdışı işlemleri olduğunu görüyoruz. Bu vahim ve hukuksuz sınırdışı işlemleri tüm Avrupa’yı saran islamofobik bilinçaltının izdüşümleridir. Türkiye’nin, hiçbiri Suriye vatandaşı olmayan kişileri, hangi yasal kritere göre Suriye’ye gönderdiğinin bir izahı yoktur. Zira, hiç kimse zulüm görme tehlikesi bulunan ülkesine geri gönderilemeyeceği gibi savaşın ve terörün olduğu bir ülkeye de zorla gönderilemez. Ne yazık ki bu konuda Türkiye’deki makamlar kadar Birleşmiş Milletler’in mültecilerin korunmasında etkisiz ve yetersiz olduğunu görmekteyiz.

Hatay ve Gaziantep başta olmak üzere, sınır illerimizde yaşanan ve neticesi ölümle, infazla, kaybolma ve haber alınamama ile son bulan sınırdışı işlemleri artık tahammül edilemez düzeylere gelmiştir. Bu işlemleri gerçekleştirenler başta Türkiye mevzuatları gereğince suç işlemektedir. Ayrıca Türkiye’yi güvenli bir liman olarak gören mazlum ve mağdur halkların yaşam hakları “basit birer idari işlemle” telafisi imkânsız sonuçlara kurban edilmektedir.

Türkiye Cumhuriyeti yetkili birimlerine sesleniyoruz; son dönemde artış gösteren ve çok ciddi hayati riskler oluşmasına sebebiyet veren Özbek asıllı mültecilere karşı yürütülen sınırdışı işlemlerine son verilsin! Mültecilerin etkin bir hukuki destek almalarının önündeki engeller kaldırılsın! Sığınma ve uluslararası koruma talepleri dikkate alınsın! Mültecilerin 6458 sayılı kanun hükümlerince haklarını kullandırmayan yetkililer hakkında etkin soruşturmalar yürütülsün! “Vekâletname olmadan dosya incelenemez” bahanesi “vekâletname olmazsa müvekkil ölür” haline dönmüştür. Hak savunucularının önündeki “işi yokuşa süren” bürokratik engeller biran önce kaldırılsın!

Saygılarımızla kamuoyuna duyurulur.

HALKLAR ARASI DAYANIŞMA KÖPRÜSÜ DERNEĞİ

İLTİCA VE GÖÇ ARAŞTIRMALARI MERKEZİ (İGAM)

İNSAN HAKLARI ARAŞTIRMALARI DERNEĞİ 

İNSAN HAKLARI GÜNDEMİ DERNEĞİ

MAZLUMDER MÜLTECİ HAKLARI MERKEZİ

MÜLTECİLERLE DAYANIŞMA DERNEĞİ: MÜLTECİ – DER

ÖZBEKLER BİRLİĞİ

TÜRKİSTAN BİRLİĞİ

ULUSLARARARI MÜLTECİ HAKLARI DERNEĞİ